Leiderschap
Leiderschap is de sleutel tot succes in organisaties. Goed leiderschap zorgt voor richting, focus, energie, helderheid en maakt dat iedereen ‘aan boord’ is. Toch is er in veel organisaties een behoefte aan beter leiderschap. We nemen je dan ook graag mee in onze ervaring met het ontwikkelen van leiderschap in organisaties.
Wat is Leiderschap?
Leiderschap verwijst naar het proces, de vaardigheid of de kunst van het beïnvloeden van mensen om een gemeenschappelijk doel te bereiken. Het gaat over het vermogen om anderen te inspireren, te motiveren en te sturen in de richting van het bereiken van doelstellingen of het realiseren van een visie. Leiderschap is nodig om veranderingen te realiseren en om mensen in beweging te krijgen.
Hiervoor hoeft iemand niet een leiddinggevende functie te bekleden. Het kan op ieder niveau in een organisatie en in elke functie toegepast worden en beperkt zich niet tot de functie van leidinggevenden. Om die reden is ons motto: iedereen is een leider!
Leiderschap is wat ons betreft dus niet te verwarren met macht, status of het bekleden van een bepaalde functie. Het gaat in de kern over gedrag dat zowel door leidinggevenden als door niet-leidinggevenden getoond kan worden.
Juist door de ontwikkeling waarbij organisaties steeds minder uit strikt formele en hiërarchische structuren bestaan, komt er steeds meer behoefte aan leiderschap op ieder niveau en in iedere functie en rol. Het is een belangrijke taak van leidinggevenden om dit proces te faciliteren zodat de organisatie zich zo ontwikkelt dat deze mee kan in de snel veranderende omgeving.
Het verschil tussen leiderschap en management
De termen management, leidinggeven en leiderschap worden vaak in één adem genoemd. Maar er is een duidelijk verschil tussen leiderschap en management. Managers zijn verantwoordelijk voor het uitvoeren van taken binnen afgesproken kaders, beheersen en controleren van processen. Hun focus ligt op het aansturen van medewerkers en processen om zo concrete resultaten te bereiken. Dit gaat dus om een functie binnen een organisatie we spreken dan van een leidinggevende functie. Van leidinggevenden wordt zowel management als leiderschap verwacht.
Management is gericht op het coördineren van mensen, middelen en processen om zo efficiënt mogelijk een product of dienst te produceren of te leveren. Goed management zorgt ervoor dat kostprijzen beheerst worden en producten en diensten tegen redelijke prijzen verkrijgbaar zijn. Als management te ver doorslaat, ontstaat er een bezetenheid voor nog meer efficiency, controledrang en regelzucht. Om een teveel aan management weer in balans te brengen is leiderschap nodig.
Leiderschap zorgt ervoor dat alle betrokkenen zien wat het grotere plaatje is, waar het team of de organisatie naartoe beweegt en brengt de belangen van de verschillende stakeholders bij elkaar. Leiderschap verbindt, slaat bruggen en maakt dat iedereen gemotiveerd is om hetzelfde doel te behalen.
Om als organisatie succesvol te zijn is er dus een goede balans nodig tussen management en leiderschap. Niet het één OF het ander, maar het één EN het ander.
Goed leiderschap is effectief leiderschap
Als leiderschapsgedrag gericht is op het behalen van bepaalde doelen, veronderstelt dat dat de context en situatie waarbinnen dat gedrag wordt ingezet belangrijk zijn. In het geval van een grote crisis is er ander gedrag nodig dan wanneer alles rustig voortkabbelt. Dit leidt er wat ons betreft toe dat er niet één beste manier van leiderschap is maar dat context en doel bepalen wat goed leiderschap is. In dit verband kunnen we dan ook beter spreken van effectief leiderschap wat aangeeft dat leiderschap ‘goed’ is, als het beoogde resultaat wordt behaald en het beoogde effect wordt gerealiseerd.
Er is wat ons betreft dan ook niet een beste model of stroming van leiderschap die in ieder situatie en organisatie het beste is. Wel zien we dat een meer coachende, mensgerichte stijl in het algemeen gesproken in kennisintensieve organisaties effectiever is dan de hierarchische, directieve stijl. Ook zien we dat veel leidinggevenden nog teveel vanuit inhoudelijke kennis en expertise ‘leiding geven’, waardoor elementen als groei, ontwikkeling, verbinding en inspiratie teveel achterwege blijven.
De behoefte aan meer persoonlijk leiderschap, eigenaarschap en regie bij medewerkers
Als je een leider bent, neem je leiding over jezelf en je leven: je bent in staat tot zelfleiderschap. Je neemt verantwoordelijkheid over je eigen gedrag en de hobbels op je pad. Op die manier stuur je zelf, in plaats van dat je gestuurd wordt.
Niet voor niets zijn veel leidinggevenden gericht op het ontwikkelen van meer zelfleiderschap bij de mensen in hun team(s). Dit wordt dan empowerment, eigenaarschap, zelfregie, persoonlijk leiderschap of zelfleiderschap genoemd. Een medewerker of teamlid die zelf de regie neemt is pro-actief, komt tot oplossingen, kan zich beter concentreren en heeft meer plezier in het werk.
Niet onbelangrijk: hij of zij krijgt meer gedaan en draagt dus meer bij aan de organisatiedoelstellingen.
Leiderschapsontwikkeling
Omdat er in veel organisaties (nog) niet voldoende sprake is van het leiderschapsgedrag dat wenselijk is, ontstaat er de behoefte aan leiderschapsontwikkeling. Vanuit onze jarenlange ervaring met de ontwikkeling van leiderschap binnen organisaties weten we dat de volgende factoren essentieel zijn voor succesvolle leiderschapsontwikkeling:
- Duidelijke visie en doelen: voor succesvolle leiderschapsontwikkeling is het essentieel dat er een duidelijke visie en specifieke doelen zijn vastgesteld. Dit helpt leiders en potentiële leiders te begrijpen welke richting ze op moeten en wat er van hen verwacht wordt.
- Helderheid over gewenst leiderschapsgedrag: is er een profiel binnen de organisatie? Zo niet, dan kunnen we daarmee helpen.
- Meetbaarheid: wat is dan precies de huidige situatie en welk leiderschapsgedrag moet er dan ontwikkeld worden? Zie ook de ROI-methodiek die we inzetten om dit inzichtelijk te krijgen.
- Co-creatie: samen ontwerpen we vervolgens een programma dat volledig aansluit op de doelen, context en cultuur van jouw organisatie. Maatwerk dus.
- Betrokkenheid van de top: leiderschap is van iedereen. Maar begint wel bij voorbeeldgedrag vanuit de top. Een effectief leiderschapsprogramma wordt dan ook altijd gedragen door de top.
- Een doordacht programma dat een goede mix biedt van gezamenlijke leiderschapsontwikkeling (eenduidigheid van taal, terminologie, leiderschapsstijl en eventuele modellen) en ruimte voor individuele verschillen op basis van bijvoorbeeld ervaring, rol, context en doelen. We realiseren dit doorgaans door een vast en een meer geindividualiseerd aanbod te ontwikkelen.
Behoefte aan een maatwerk leiderschapsprogramma voor jouw organisatie? Laten we dan snel een keer koffie drinken om jouw specifieke wensen en doelen helder te krijgen zodat we een voorstel op maat kunnen maken.
Onderstaand vind je nog een aantal voorbeeldprogramma’s waarmee we andere bedrijven hebben geholpen bij hun leiderschapsontwikkeling.
Meer informatie of van gedachten wisselen?
Benieuwd wat werkt voor jouw organisatie? Bel gerust even om van gedachten te wisselen. We ontwikkelen programma’s die altijd naadloos aansluiten, ook full digital. Plan gemakkelijk een belafspraak met Huib Broekhuis of neem contact met hem op via 06- 53 78 66 27.
Deze incompany programma’s voerden wij recent uit bij andere organisaties:
