BLOG – Huib Broekhuis
Het ROI model van Jack Phillips is een waardevol model om leren en presteren aan elkaar te verbinden. Het gaat hier niet alleen om het achteraf aantonen van de effecten van trainingen. De meerwaarde zit er wat ons betreft juist in om vooraf de piramide van leren en presteren van bovenaf naar beneden te doorlopen. In dit blog lees je meer hoe dat precies werkt en wat de voordelen daarvan zijn.
Het ROI model van leren en presteren
Jack Phillips heeft dit ROI model ontworpen, voortbordurend op de 4 niveaus van Kirkpatrick:
Van onder naar boven betreft het de volgende niveaus:
- Op niveau 1 wordt de tevredenheid van de deelnemer aan het programma in beeld gebracht, de zogeheten ‘happy-sheet’. Zeker niet onbelangrijk maar het zegt weinig over het uiteindelijke effect.
- Op niveau 2 wordt de leeruitkomst gemeten: wat kan of weet iemand na het volgen van de training? Dit kan bijvoorbeeld worden vastgesteld door middel van een toets/quiz (in het geval van kennis) of door het hebben laten zien van bepaalde vaardigheden tijdens een rollenspel.
- Vanaf niveau 3 gaan we het over presteren hebben. Niveau 3 kijkt naar de leertoepassing: in welke mate past iemand hetgeen geleerd is ook daadwerkelijk toe in de praktijk?
- Op niveau 4 kijken we naar de opbrengsten van het leren. Als iemand beter heeft leren coachen (niveau 1/2) en dat ook in praktijk heeft gebracht (niveau 3), wat zie je daar dan van terug als resultaat? Bijvoorbeeld dat de coachee beter presteert en betere resultaten behaalt.
- Op niveau 5 wordt het wat technisch: de totale kosten worden vergeleken met de totale gekwantificeerde opbrensten en uitgedrukt in een percentage wat dan de ROI is. Dit vraagt om een doordacht meetplan, dataverzameling en rapportage en is dus vooral geschikt voor grootschalige programma’s.
De piramide omgekeerd doorlopen
Zoals gezegd is het model naast effectmeting vooral ook geschikt bij het ontwerp van programma’s die ook echt impact gaan hebben. Daartoe doorlopen we de piramide van boven naar beneden. Dit doen we vaak aan het begin van nieuwe programma’s in samenwerking met onze klanten tijdens een zogeheten designsessie. Dat werkt dan als volgt:
- Allereerst wordt op niveua 5 besproken wat eigenlijk precies het probleem is. Een klantvraag luidt bijvoorbeeld: “we willen een leiderschapsprogramma opzetten”. Maar waarom eigenlijk precies? Wat is dan precies het probleem dat moet worden opgelost (en een investering rechtvaardigt)? In het voorbeeld van dit leiderschapsprogramma kan het bijvoorbeeld zo zijn dat er een te hoog ziekteverzuim in de organisatie is en dat de leidinggevenden dat probleem moeten oplossen. Bij verkenning van dit probleem kan het zo zijn dat er dan wel meer nodig is dan alleen ontwikkeling van leiders. Mogelijk hebben de medewerkers ook ondersteuning nodig om hun vitaliteit te helpen vergroten. Ook kan het zo zijn dat er teveel stress en werkdruk is door een onderbezetting in welk geval er een heel ander accent zou moeten worden gelegd in het leiderschapsprogramma (als dat al de oplossing zou bieden).
- Op niveau 4 wordt vervoglens het concrete doel bepaald, bijvoorbeeld het verlagen van verzuim van x% naar y%. Deze doelstelling blijft de bedrijfsdoelstelling die vervolgens gemonitord gaat worden. Dat helpt ook in de discussies over de relatie tussen de kosten en opbrengsten want een verlaging van x% naar y% is goed te kwantificeren. Naast de kwantitatieve doelen wordt hier ook gekeken naar de kwalitatieve elementen, want hoeveel meer positiviteit, energie en gezamenlijke inspanning zou er ontstaan als het verzuim inderdaad wordt verlaagd? Die energie gaan de klanten ook merken wat weer heel positieve effecten op een ander domein kan hebben.
- Op niveau 3 kunnen we nu concreet gedrag definieren: wat moeten leidinggevenden dan precies doen om hun mensen te helpen tot lager verzuim te komen. Het kan bijvoorbeeld zijn dat er te weinig echt contact is. Of dat er te weinig psychologische veiligheid wordt ervaren om echt open te zijn. Dit kan vertaald worden naar concreet waarneembare gedragingen die we vervolgens in een meet-instrument kunnen vertalen waardoor voor de populatie leidinggevenden nu en straks is vast te stellen in welke mate het gewenste gedrag daadwerkelijk zichtbaar is of wordt (0- en 1-meting).
- Nu pas start het verdere opleidingsontwerp; de vertaling naar trainingsmodules, inhoud, werkvormen, inzet van technische tools en andere middelen om een learning journey handen en voeten te geven die tot het gewenste gedrag gaat leiden. In dit ontwerp gaat het dus niet om ‘een goede training’ (niveau 1/2) maar om het willen bereiken van gedragsverandering (niveau 3). Het opleidingsontwerp zal in deze gevallen dan ook minder ‘event-driven’ zijn (zich focussen op de trainingsdagen), maar daar juist op de manier waarop aangeleerde kennis en vaardigheden daadwerkelijk toegepast gaan worden in de praktijk. Er zal dus veel ruimte zijn voor reflectie, intervisie en/of buddycoaching met mogelijk technische ondersteuning om regelmatig tips, reminders of inspirerende video’s te laten zien van het gedrag dat wenselijk is.
- Op niveau 1 vervolgens bepalen we wat we willen meten bij de deelnemers direct na de verschillende leerinterventies om een goede vinger aan de pols te houden t.a.v. hun beleving van de interventies: zijn ze interessant, relevant, praktisch en hebben de mensen de intentie deze ook werkelijk toe te passen cq welke belemmeringen zien ze daarbij nog voor zichzelf.
Tot slot
Door langs deze stappen een leiderschapsprogramma, talentprogramma of trainingsprogramma op te tuigen wordt leren direct verbonden aan presteren. Hiermee wordt geborgd dat het echte probleem wordt vastgepakt en dat de oplossingen die ontwikkelt worden tot business impact gaan leiden. Tevens ontstaat hiermee een waardevolle co-productie tussen VDS en onze klant waarmee we er gezamenlijk voor zorgen dat de doelen scherp zijn, het gedrag werkelijk zichtbaar gaat worden en er een prachtig programma komt dat een aantoonbare impact heeft!
Huib Broekhuis
We ontwikkelen programma’s die altijd naadloos aansluiten, ook full digital.
Benieuwd of dit programma ook werkt voor jouw organisatie?
Bel mij dan gerust even op om van gedachten te wisselen.
We ontwikkelen programma’s die altijd naadloos aansluiten, ook full digital.
Huib Broekhuis
Neem gerust vrijblijvend contact op om van gedachten te wisselen.